Bức Tranh Toàn Cầu Về Tiểu Đường: Hơn 1/10 Người Trưởng Thành Bị Ảnh Hưởng

Bức Tranh Toàn Cầu Về Tiểu Đường: Hơn 1/10 Người Trưởng Thành Bị Ảnh Hưởng, Phòng Ngừa Cần Gấp

Bệnh tiểu đường không còn là “bệnh của các quốc gia giàu có” mà đã trở thành một cuộc khủng hoảng y tế toàn cầu. Dữ liệu gần đây nhắc nhở chúng ta: số người bị tiểu đường rất lớn, đang tăng nhanh và tập trung nhiều ở nơi hệ thống y tế còn yếu.

1. Quy mô hiện tại và xu hướng tăng

• Theo International Diabetes Federation (IDF) bản Atlas 2025, khoảng 11,1% người trưởng thành từ 20-79 tuổi trên toàn cầu – khoảng 589 triệu người – đang sống chung với tiểu đường. International Diabetes Federation

• Dự báo đến năm 2050, khoảng 853 triệu người trưởng thành sẽ có tiểu đường. Diabetes Atlas+1

• Theo World Health Organization (WHO), số người mắc tiểu đường tăng từ 200 triệu năm 1990 lên khoảng 830 triệu năm 2022. who.int+1

• Hơn 40% số người bị tiểu đường người trưởng thành trên toàn cầu chưa được chẩn đoán, dẫn tới nhiều trường hợp chỉ phát hiện khi đã có biến chứng. International Diabetes Federation

2. Sự chênh lệch theo khu vực và kinh tế-xã hội

• Hơn 80% người mắc tiểu đường sống tại các quốc gia có thu nhập thấp và trung bình (LMICs). PMC+1

• Tỷ lệ tăng mắc tiểu đường ở LMICs nhanh hơn các quốc gia giàu; chủ yếu do đô thị hoá, lối sống thay đổi, dân số già hơn. who.int+1

• Ví dụ tại khu vực Tây Thái Bình Dương, gồm Việt Nam, số người trưởng thành bị tiểu đường tăng từ 1,7 triệu năm 2011 lên 2,5 triệu năm 2024. Diabetes Atlas

3. Những nhân tố thúc đẩy chính

• Thừa cân – béo phì: Đang là yếu tố nguy cơ có thể thay đổi mạnh nhất đối với tiểu đường type 2.

• Lối sống ít vận động – đô thị hóa: Nhiều người chuyển từ lao động thể lực sang công việc ngồi bàn.

• Chế độ ăn thay đổi: Tăng tiêu thụ đồ uống có đường, thực phẩm chế biến; giảm tiêu thụ ngũ cốc nguyên hạt, trái cây, rau xanh.

• Dân số già đi: Tuổi càng cao thì nguy cơ tiểu đường càng lớn; khi dân số già hơn, gánh nặng tăng lên.

• Khả năng phát hiện và điều trị hạn chế: Nhiều quốc gia chưa có hệ thống sàng lọc và quản lý bệnh mãn tính hiệu quả.

4. Chiến lược phòng và kiểm soát

Để đối phó với đại dịch tiểu đường, không chỉ điều trị là đủ: cần phát hiện sớm – can thiệp sớm – quản lý toàn diện.

• Tăng cường sàng lọc và xác định sớm: Kiểm tra đường huyết, HbA1c định kỳ cho nhóm nguy cơ cao (thừa cân, có tiền sử gia đình, từng bị tiểu đường thai kỳ).

• Thúc đẩy lối sống lành mạnh: Kiểm soát cân nặng, tập thể dục (ít nhất 150 phút/tuần cường độ vừa), chế độ ăn lành mạnh (giảm đồ ngọt, tăng rau-ngũ cốc nguyên hạt).

• Nâng cao khả năng tiếp cận y tế: Ở các quốc gia LMICs: cung cấp xét nghiệm, thuốc, quản lý bệnh mãn tính với chi phí thấp hơn.

• Kiểm soát biến chứng: Tiểu đường thường đi kèm bệnh tim mạch, thận, mắt; kiểm soát thêm huyết áp, mỡ máu là cần thiết.

• Chính sách và môi trường hỗ trợ: Hạn chế đồ uống ngọt, cải thiện môi trường vận động, giáo dục cộng đồng về phòng ngừa.

5. Lời kết

Thực trạng tiểu đường toàn cầu cho thấy: đây là vấn đề “tỷ lệ cao, tăng nhanh, gánh nặng đặt lên các quốc gia”.
Đối với mỗi người: phòng bệnh bắt đầu từ lối sống.
Đối với xã hội: cần xây dựng hệ thống y tế, giáo dục và chế độ chính sách hợp lý.
Nói cách khác: tiểu đường không chỉ là vấn đề sức khỏe cá nhân mà là vấn đề kinh tế – xã hội cần được hành động toàn diện.
Chúng ta cần chuyển từ “ứng phó” sang “phòng ngừa chủ động” để thay đổi xu hướng.

Eltromin 25mg/50mg Eltrombopag
Enatinib 4/mg10mg Lenvatinib
Lynparib 150mg Olaparib
Coltinib 15mg Upadacitinib
Alvonib 80mg Osimertinib

Radiant Pharmacil

Công ty dược phẩm nổi tiếng tại Bangladesh:：https://www.radiantpharmacil.com